H ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΑΣ
Η Σπηλιά βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην Κοκκίνα, χωριό της άλλοτε πάλαι ονομαστής κοινότητας Περιβλέπτου και σήμερα δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Φερών. Η Κοκκίνα(Μουσοφακλί η παλιά τουρκική ονομασία της) απέχει από το Περίβλεπτο περίπου 4 χιλιόμετρα και 20 από το Βελεστίνο. Το σπήλαιο της στους πρόποδες του όρους Καραντάου(Μαύρο βουνό) σε μια άκρη του χωριού δίπλα από το σπίτι του Τριαντάφυλλου Κουρκοβέλα και περίπου 200 μέτρα από την Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου της Κοκκίνας. Όταν περάσεις το κατώφλι του Σπηλαίου ακούς μια βουή σα να περνά ποτάμι νερού κάτω από τα πόδια σου και αισθάνεσαι ένα ψυχρό ρεύμα αέρα να διαπερνά το πρόσωπό σου και όλο το σώμα σου. Οι γεροντότεροι κάτοικοι της Κοκκίνας με πληροφόρησαν, ότι πριν εφοδιαστούν τα νοικοκυριά τους με ψυγεία και καταψύκτες πήγαιναν εκεί τα δοχεία και τα βαρέλια με το τυρί για να μην αλλοιωθούν από την αφόρητη ζέστη του καλοκαιριού για να μην αλλοιωθούν.
Υπάρχει επίσης μια παράδοση από τα χρόνια της τουρκοκρατίας που κάθε άλλο δε κάνει να μας τονίζει το μυστήριο, την πραγματική του ύπαρξη, αλλά και τη σπουδαιότητα του Σπηλαίου της Κοκκίνας. Την παράδοση τούτη μας την αναφέρει ο ιστορικός και Ακαδημιακός Σπ. Λάμπρου και μας τη διασώζει με λεπτομέρεια, αφού την άκουσε, όπως μας πληροφορεί από τα χείλη του Μουσοφακλιώτη πατέρα του, ο ιστορικός και καταγόμενος από την Κοκκίνα Δημήτριος Στεργιόπουλος δημοσιευμένη στο περιοδικό «Κείμενα του Βόλου». Ας αφήσουμε όμως το Δημήτριο Στεργιόπουλο με το δικό του τρόπο να μας εξιστορεί του τη τη σημαντική πληροφορία:
«Κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη, δoς την μπάτσο νά γυρίσει, παραμύθι ν' αρχινήσει, oντας ήταν οi τούρκοι στη Θεσσαλία. Ένας τσομπάνος, βόσκοντας τα γιδοπρόβατά του σε μια απ' αυτές τις βουνοπλαγιές του βουνού Καραντάου κατά τη μεριά του Μουσαφακλιού (Χαλκοδώνιου), είδε μια μέρα βρεγμένο το γενάκι κάποιου τράγου. Κει γύρω δεν υπήρχε νερό και προχώρησε ψάχνοντας, για να βγει απ' την απορία Ανάμεσα δυο βράχια, κοιτάει και βλέπει: Χορτάτη φλέβα υπόγειου νερού, πού κύλαγε προς άγνωστη κατεύθυνση! Ταραγμένος ο βλαχάκος, δεν κατάλαβε και του έπεσε μέσα ή φλογέρα, του. Αυτή την παράσυρε το ρεύμα και την έβγαλε στο Κεφα­λόβρυσο του Βελεστίνου, στ' ακρόνυχα του τζαμιού!Αρβανίτες με τα σελάχια φύλαγαν την κόφτρα, την ανάσυραν και την πήγαν στον αγά του Βελεστίνου. Έξυπνος ο αγάς, πρόσταξε να την κρεμάσουν σε μια ακακία τού παζαριού κι έβαλε φρουροί, την Πα­ρασκευή, μέρα του παζαριού, θα συλλάβαιναν τον άνθρωπο, που την έχασε και πού θαρχόνταν, απαραίτητα, για να ψωνίσει Ό τσομπάνος κατέβηκε στο Βελεστίνο ν' αγοράσει — τι άλλο; —φλο­γέρα, σαν τον Κουτσογιάννη, αργότερα, του Χριστοβασίλη. Ποιο είδος φλογέρας προτίμαγε; Μια απλή ή καλαμένια ή μια κοκκάλινη από αετοκόκαλο δυσκολόβρεστο ή μια ξύλινη ή σιδερένια από λαμνί ντουφεκιοΰ ή τζαμάρα ή μια φλογερίτσα ή παρόμοια κι ακόμα μπορούσε μια ολόιδια κι ολόφτυστη, με την πεσμένη στο νερό, σύντροφο της μοναξιάς και βουκολικό ακκομπανιαμέντο... Στο παζάρι την πήρε το μάτι του κρεμασμένη, κοντοζύγωσε, την συντόμοιασε, τον κατάλαβαν οι τούρκοι και τον κουβάλησαν στον αφέν­τη τους, γι' ανάκριση. Τάπε όλα, όσα ήξερε για το νερό, στον τροβά τα φιλέματα του καταευχαριστημένου αγά και κίνησε να φύγει. Λίγο πσραέξω απ' το Βελεστίνο, τον πρόλαβαν οι βελεστινιώτες τούρκοι καϊ τόν σκότωσαν! Για να μη μαρτυρήσει την πηγή και το μάθαινε ο μπέης στα Φέρσαλα, οπότε θα ζήταγε ή αφεντιά του τη βρυσομάνα στη δικαι­οδοσία του
Σ.Σ.: Την παράδοση άκουσε, εκτός του Σπ. Λάμπρου, κι ο πατέρας μου από γέρι­κα χείλια Μουσαφακλιωτών, την πρώτη 15ετία του 1900.Σαράντα, σήμερα, ή πανώρια βλάχα νύφη μου Ελευθερία Κυρίτση, μου διη­γήθηκε προτού ξεκινήσω προς Ιρινί και Βελεστίνο, πως μικρούλαάκουσε την Ιστο­ρία της φλογέρας από εκατόχρονους Λαριοινούς παππούδες της, να λένε για το πέ­σιμο της στο Κεφαλόβρυσο του Βελεστίνου και το βγάλσιμό της στο χωριό ΣουλιμέΖι (τωρινή ονομασία, Καλό Νερό της Λάρισας), στο μέρος Ν τ ε ρ έ (τουρκ. σημαίνει, λιμνούλα, λιμνίτσα).
Ή φωνή της απόγνωσης των ειδικών! Τό υπόγειο νερό περνάει απάνω απ το σπίτι τουΤριαντάφυλλου Κουρκουβέλα, που είναι απέναντι στην εκκλησιά του Αη — Γιώργη, του Μουσαφακλιώτη, απόσταση, καμιά 200αρια μέτρα πέρα. Οι κάτοι­κοι του χωριού βάζουν σε σχισμή (2X2 μ.) — τοϋρμπο ψυχρού αέρα και βουητού — στάμνες, φαγητά και καρπούζια, το καλοκαίρι, και γίνονται κρύα μπούζι Το χειμώ­να, αναδίνει άχνες και ντουμάνι αερίων θερμών ΙΟι κάτοι­κοι του χωριού βάζουν σε σχισμή (2X2 μ.) — τοϋρμπο ψυχρού αέρα και βουητού — στάμνες, φαγητά και καρπούζια, το καλοκαίρι, και γίνονται κρύα μπούζι Το χειμώ­να, αναδίνει άχνες και ντουμάνι αερίων θερμών ΙΜηχανικοί και γεωλόγοι του Κράτους γεώτρησαν τον τόπο, σκάλισσν δειγμα­τοληπτικά, ταλαιπωρήθηκαν, κατασπατάλησαν καιρό και δημόσιο χρήμα κι αποτέλε­σμα μηδέν. Μήτε άκρια του υπόγειου τρέξιμου του νερού βρήκαν, μήτε τέρμα!» Κάπου εδώ τελειώνει το αξιόλογο άρθρο του Δημητρίου Στεργιόπουλου..
Εκείνο που έχω να σημειώσω είναι ότι η Σπηλιά της Κοκκίνας κρύβει πολλά…Δε μας έχει ξετυλίξει ακόμη όλο το κουβάρι της ιστορίας της. Πρέπει να γίνουν ενέργειες είτε από το Δήμο Φερών, είτε από κάποιο άλλο φορέα έτσι ώστε να έλθουν ειδικοί σπηλαιολόγοι οι οποίοι να ερευνήσουν διεξοδικά τη Σπηλιά της Κοκκίνας. Δε φθάνει μόνο να έλθουν και να ρίξουν μια ματιά…..Έχω τη γνώμη ότι η έρευνα πρέπει να γίνει σε βάθος χρόνου γιατί αξίζει τον κόπο. Εάν ή έρευνα στεφθεί από επιτυχία και βρεθεί η σπηλιά της Κοκκίνας με σταλακτίτες και σταλαγμίτες τότε θα αλλάξει το μέλλον όλων των κατοίκων της περιοχής. Ας το αποτολμήσουμε…… Αξίζει οποιονδήποτε κόπο και κάθε οικονομική θυσία.

Τσιακούμης Παναγιώτης

«Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε. Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν ἀπαντήσατε. Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καὶ ἐν εὐφροσύνῃ, ἀνυμνήσατε λαοί, ὅτι δεδόξασται».

Όλοι μας επιθυμούμε να έχουμε το Χριστό και δικό μας Φιλοξενούμενο. Ας γίνει τούτο πραγματικότητα με τα φετινά Χριστούγεννα για να Τον έχουμε όχι μόνο Επισκέπτη αλλά μόνιμο Ένοικο και Άρχοντα της καρδιάς μας. Τότε, κι όταν ακόμα οι μέρες των Γιορτών θα περάσουν και η ζωή μας επιστρέψει στον καθημερινό της ρυθμό, ο Ενανθρωπήσας Θεός θα μένει για πάντα κοντά μας. Έτσι η Θεία Γέννηση θα γίνει δική μας αναγέννηση και τα Χριστούγεννα δε θα περνούν αλλά θα διαρκούν όλη μας τη ζωή, γιατί θα είμαστε μαζί και παντοτινά με το Χριστό.
Τέτοια Χριστούγεννα με την παρουσία του Χριστού μόνιμη στη ζωή σας εύχομαι να διέλθετε και φέτος αλλά και όλο το Χρόνο της ζωής σας.

Καλά Χριστούγεννα
Χρόνια πολλά και ευλογημένα
Το Νέο Έτος Ειρηνικό, Ευτυχισμένο και Δημιουργικό

Tσιακούμης Παναγιώτης

ΤΟ ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Ριζωμένο στους πρόποδες της οροσειράς του Χαλκοδονίου όρους με πανεποπτική και πανοραμική θέα στην πεδιάδα του Βελεστίνου βρίσκεται το χωριό μας το πανέμορφο Περίβλεπτο.
Οι αρχές του, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ιστορικές πηγές που έχω, χάνονται στα βάθη της τουρκοκρατίας. Το Περίβλεπτο στην τουρκοκρατία ονομαζόταν Σερατζί, που σημαίνει χωριό των καλλιεργητών (F. Toncay – Λ. Καρατζάς : Τουρκοελληνικό λεξικό σελ. 639), και υπαγόταν στο κατηλίκιο του Βελεστίνου. Στις πηγές ακόμη αναφέρεται και ως τσιφλίκι (χωριό ιδιόκτητο) του Αλή-Πασά της Ηπείρου (1750 – 1822).
Το Περίβλεπτο είναι δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Φερών του νομού Μαγνησίας. Πριν από την ισχύ του τελευταίου νόμου για την τοπική αυτοδιοίκηση(Καποδίστριας) το Περίβλεπτο ήταν έδρα της πάλαι ποτέ ονομαστής κοινότητας Περιβλέπτου, στην οποία υπάγονταν τα γειτονικά χωριά Άγιος Δημήτριος, Κοκκίνα, Ελευθεροχώρι και Κοκκαλέικα. Ήταν και είναι με άλλα λόγια «Κεφαλοχώρι» για την περιοχή του. Απέχει από το Βόλο περίπου 30 χιλιόμετρα, 15 από το Βελεστίνο και μόλις 5 χιλιόμετρα από τον κεντρικό εθνικό δρόμο Αθηνών-Θεσσαλονίκης. Ξεκούραστη κι ευχάριστη η διαδρομή από το Βόλο, με εναλλαγές ασημιού, πράσινου και κίτρινου, έτσι καθώς περνάς πότε δίπλα σε καρπερούς ελαιώνες πότε σε καταπράσινες ποτιστικές εκτάσεις και πότε έχοντας αντίκρυ κατάματα κατακίτρινα μεστωμένα στάχια. Χαίρεσαι ένα ήρεμο, γαλήνιο τοπίο με λόφους χαμηλούς και χαρούμενους ντυμένους στα χρώματα κάθε εποχής
Συνεχίζοντας τη διαδρομή διακρίνεις ξεκάθαρα ένα κομμάτι στεριάς καταλήγοντας σε μια μυτερή κορυφή να ορθώνεται περήφανα και επιβλητικά. Είναι το βουνό του χωριού μας, γνωστό ως Τσιμπούραγας. Πιθανόν να πήρε το όνομά του από το όνομα κάποιου τούρκου αγά(Τσιμπούρ- Αγάς). Ακριβώς κάτω από το Τσιμπούραγα δηλαδή στους πρόποδες του ξεχωρίζουν σα λαμπερά μαργαριτάρια τα σπίτια του χωριού μας. Μια πλατιά κι ολόθερμη αγκαλιά. Είναι η αγκαλιά του δικού μας χωριού, του Περιβλέπτου, με πολιούχο και προστάτη τον Άγιο Αθανάσιο της ομώνυμης Εκκλησίας του χωριού(1860). Μοναδική τέρψη ματιών και ψυχής η θέα. Όταν κάθεσαι στην πλατεία του χωριού μας βλέπεις όλο τον κάμπο στα πόδια σου. Στεφάνωμα ο Τσιμπούραγας, οι γύρω καταπράσινοι λόφοι και τα τριγύρω γελαστά χωριουδάκια
Εδώ, μακριά από τον πάταγο της σύγχρονης πολιτείας, μπορείς να αισθανθείς ελεύθερος και να λυτρωθείς - προσωρινά έστω - εδώ μπορεί να ηρεμήσει και να βρει για λίγο τον εαυτό της η ταλαιπωρημένη ψυχή του σημερινού ανθρώπου. Εδώ, κοντά στη φύση, κοντά στο Θεό μπορείς να νιώσεις για μια στιγμή αυθεντικός, απλή φυσική παρουσία που απολαμβάνει την ύπαρξη της και την όμορφη πλάση. Ν' αφουγκράζεσαι σιωπηλός το δροσερό αεράκι και ν' απολαμβάνεις τα χρώματα και τις εξαίσιες παραλλαγές τους από τη θαυματουργή επενέργεια του μεσογειακού φωτός. Κι από κοντά και μακριά ν' ακούγεται το ποικιλόμορφο κελάηδημα των πουλιών ως καλωσόρισμα, ως τραγούδι, ως θριαμβικός ύμνος, ως πανηγυρισμός ζωής.
Τα τελευταία τριάντα χρόνια το Περίβλεπτο δέχτηκε σοβαρό πλήγμα από την αστυφιλία. Πολλοί Σαρατζιώτες για ανεύρεση καλλίτερης τύχης αναγκάστηκαν να μετακινηθούν μόνιμα κυρίως στο Βόλο ή σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας. Οι κάτοικοί του είναι κυρίως Γεωργοί οι οποίοι με δυναμικές ποτιστικές καλλιέργειες( βαμβάκι, βιομηχανική ντομάτα, τεύτλα, καλαμπόκι) συμβάλλουν κι αυτοί με όλες τις δυνάμεις τους στην οικονομική ανάπτυξη της πατρίδας μας.
Πανέμορφο, ευάερο και ευήλιο το Περίβλεπτο αποτελεί με μόνη τη θωριά του μια πρώτης τάξης ευκαιρία για μια ευφροσύνη όσο και ευλογημένη απόδραση από τη τύρβη της πόλης μέσα στη παραδεισένια φύση του.
Δεν έχετε τίποτε άλλο να κάνετε, παρά να το επισκεφτείτε, να το δείτε, να χαρείτε την πανέμορφη φύση του και να νοιώσετε τη φιλοξενία, την καλοσύνη και την ευγένεια της ψυχής των λιγοστών κατοίκων του. Εμείς πάντως σας περιμένουμε με πολλή χαρά να σας υποδεχτούμε.



Γράφει ο Τσιακούμης Παναγιώτης

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟΥ

Κάτι τέτοιες ξεχωριστές μέρες,, όπως η μεθαυριανή που πανηγυρίζει η εκκλησία του χωριού μου, ο Άγιος Αθανάσιος Περιβλέπτου, είναι που η σκέψη μου γυρίζει με θέρμη στην ιδιαίτερη πατρίδα μου και αναζητά ιστορικές μνήμες, για να ξαναζωντανέψει το παρελθόν της.
Ριζωμένο στους πρόποδες της οροσειράς του Χαλκοδονίου όρους με πανεποπτική και πανοραμική θέα στην πεδιάδα του Βελεστίνου βρίσκεται το χωριό μου, το Περίβλεπτο. Οι αρχές του, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ιστορικές πηγές που έχω, χάνονται στα βάθη της τουρκοκρατίας. Το Περίβλεπτο στην τουρκοκρατία ονομαζόταν Σερατζί, που σημαίνει χωριό των καλλιεργητών (F. Toncay – Λ. Καρατζάς : Τουρκοελληνικό λεξικό σελ. 639), και υπαγόταν στο κατηλίκιο του Βελεστίνου. Στις πηγές ακόμη αναφέρεται και ως τσιφλίκι (χωριό ιδιόκτητο) του Αλή-Πασά της Ηπείρου (1750 – 1822).
Κεντρική θέση στο μικρό πανέμορφο χωριό μου έχει η πανηγυρίζουσα μεθαύριο εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Μικρή, όμορφη, σεβάσμια με απλόχωρο προαύλιο και πανύψηλο καμπαναριό. Όταν κάθεσαι στο πεζούλι της βλέπεις όλο τον κάμπο στα πόδια σου. Στεφάνωμα ο Τσιμπούραγας, οι γύρω καταπράσινοι λόφοι και τα τριγύρω γελαστά χωριουδάκια.
Μια τέτοια λαμπρή, σημαδιακή και νοηματική μέρα για το χωριό μου, τίποτε δεν μπορεί να με συγκρατήσει στον περιορισμένο χώρο του σπιτιού. Με περιμένει άλλωστε και η ιστορική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Γύρω της λαμπυρίζει το πράσινο της ζωής στον αγρό, στις πλαγιές του βουνού, στη βάτο και στον κάμπο.
Το κτίσμα της εκκλησίας παλιό, με την ιστορία του αποτυπωμένη στους αρμούς, στο παμπάλαιο αρχιτεκτονικό της σχέδιο και στο ανώφλι της πόρτας της κυρίας εισόδου, απ’ όπου μαθαίνουμε τη χρονολογία της κτίσης της, το 1860.
Σε μια ενθύμηση που υπάρχει στη σελίδα 138 του «Μηναίου του Ιουνίου »που υπάρχει στο αρχείο του ναού και εκδόθηκε το 1852 από το Ελληνικό τυπογραφείο του Αγίου Γεωργίου μαθαίνουμε πότε έγιναν τα εγκαίνια του Αγίου Αθανασίου∙ έγιναν την ημέρα των Αγίων Πάντων στις 26 Μαΐου 1868. Πιο συγκεκριμένα αναφέρεται «όταν έγιναν τα εγκαίνια Μαΐου είκοσι έξι των Αγίων Πάντων». Για το Περίβλεπτο και την εκκλησία του μαθαίνουμε από μια μελέτη (1879) του μητροπολίτη Δημητριάδος Δωροθέου Σχολάριου. Να τι μας αναφέρει : «Σερατζί, χωρίον τσιφλίκι απέχον του Βελεστίνου ώρα 2 και ½, έχει οικογένειας 16 και κατοίκους 80 και εκκλησίαν του Αγίου Αθανασίου».
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι τα γειτονικά με το Περίβλεπτο χωριά έχουν ως προστάτες και πολιούχους τους καβαλάρηδες Αγίους της Εκκλησίας μας : Τον Άγιο Γεώργιο η Κοκκίνα και το Ελευθεροχώρι, και το Μυροβλήτη Άγιο της εκκλησίας μας ο οικισμός Άγιος Δημήτριος.
Αυτό μας κάνει να συμπεραίνουμε με κάθε επιφύλαξη ότι οι τότε κάτοικοι του Περιβλέπτου προτίμησαν τον Άγιο Αθανάσιο, τον Αρχιεπίσκοπο της Αλεξανδρείας και «τον στύλο της Ορθοδοξίας», όπως τον αποκαλεί το απολυτίκιο του Αγίου για να τονίσουν και τον προεξάρχοντα ρόλο που έχει και έχει ακόμη για την γύρω περιοχή το Περίβλεπτο.
Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου Περιβλέπτου είναι τρίκλιτη σαμαρωτή Βασιλική με περίστωο από την νότια πλευρά και είναι, νομίζω, η μοναδική στη μητρόπολη Δημητριάδος, με υπερυψωμένο το Γυναικωνίτη. Κεντρική θέση στην εκκλησία κατέχει η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Αθανασίου, σκέπη και παραμυθία όχι μόνο των κατοίκων του χωριού μου, αλλά και όλων των κατοίκων των γύρω οικισμών.
Με νοσταλγική συγκίνηση θυμάμαι τούτη τη μέρα τον ευλογημένο τόπο που γεννήθηκα. Ολόκληρο το χωριό και η εκκλησία του είχαν βάλει τα καλά τους. Το εσωτερικό της εκκλησίας ολόφωτο, το εκκλησίασμα σε κατάνυξη και ο χορός των ψαλτών αλλά και όλοι οι πιστοί ν’ αναπέμπουν το απολυτίκιο του Αγίου Αθανασίου «Στύλος γέγονας της Ορθοδοξίας». Τα πρόσφορα των ευσεβών και η ευλογία της αρτοκλασίας, το μοίρασμα του άρτου και οι θερμές ευχές. Η γιορταστική επικοινωνία και η ανταλλαγή των ευχών στο προαύλιο χώρο της Εκκλησίας. Η συνέχεια δινόταν στα φιλόξενα σπίτια του χωριού μου που δέχονταν τους επισκέπτες και προσκυνητές της εκκλησίας του Αγίου του χωριού μου με τη σόμπα με τα καυσόξυλα να κοκκινίζει, τη ζεστή και χαρούμενη ατμόσφαιρα, τα κεντητά μαξιλάρια, τα ζεστά και πανέμορφα κιλίμια στο δάπεδο, τις δαντέλες στα τραπεζάκια, τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες των προγόνων στους τοίχους και ακόμη το κοκορέτσι και το ψητό αρνί με το μυρωδάτο κρασί ως επιστέγασμα για να γιορτασθεί αυτή η ξεχωριστή και συνάμα άγια μέρα του χωριού.
Τελειώνοντας νομίζω ότι είναι χρέος ν’ αναφέρουμε και τους ιερείς που διακόνησαν τούτη την εκκλησία. Πρώτος ιερέας που αναφέρεται από τους συγχωριανούς μου είναι ο παπα-Γιάννης – Παπαϊωάννου (Καφίδας). Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωάννης Καφίδας αλλά επειδή διακόνησε την εκκλησία από το 1860 μέχρι το θάνατό του 1928 και ήταν άνθρωπος απλός, αγαπητός και καλοσυνάτος και ήταν για το ποίμνιό του ο δικός του παπα-Γιάννης του λαού και του Θεού υποσκέλισε και αντικατέστησε το επώνυμό του (Καφίδας). Το έργο του παπα-Γιάννη συνέχισαν με προσφορά μεγάλη και ταπείνωση ο παπα-Γιώργης ο Μπατζιάκας και ο παπα-Θανάσης ο Καφίδας. Σ’ αυτούς λοιπόν τους απλούς και δημιουργικούς Λευίτες του Θεού αλλά και του Χωριού αφιερώνω τούτες τις μικρές σκέψεις∙ ας είναι ελαφρύ το χώμα που τους σκεπάζει σαν της ελιάς το φύλλωμα, σαν το φύσημα του αγεριού.
Την εκκλησία του χωριού μας σήμερα διακονεί ο παπα-Λάμπρος Τσιάκας που συνεχίζει το έργο των προκατόχων του.
Πανέμορφο, ευάερο και ευήλιο το Περίβλεπτο αποτελεί με μόνη τη θωριά του μια πρώτης τάξης ευκαιρία για μια ευφροσύνη όσο και ευλογημένη απόδραση από τη τύρβη της πόλης μέσα στη παραδεισένια φύση του.
Μ’ όλα αυτά στο μυαλό σου σκέφτεσαι και μονολογείς και λες : Ευλογία του Θεού ή μάλλον του Αγίου Αθανασίου που γιορτάζει τη μνήμη του μεθαύριο η εκκλησία του χωριού μου. Η απάντηση ξεκάθαρη και κάθετη : Ασφαλώς και των δυο!! Ο Άγιος Αθανάσιος μας καλεί μεθαύριο να τον τιμήσουμε με κάθε μεγαλοπρέπεια ως ελάχιστη ευγνωμοσύνη στις απλόχερες ευεργεσίες που μας έδωσε και συνεχίζει να μας δίνει η χάρη Του.

Γράφει ο Παναγιώτης Τσιακούμης

ΑΠΟ ΤΗ «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» Της 6ΗΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 1903


Το Περίβλεπτο το 1903
του Τσιακούμη Παναγιώτη

Κάτι τέτοιες ξεχωριστές η­μέρες, όπως η σημερινή που πανηγυρίζει ο πολιούχος Άγιος Αθανάσιος τον χωριού μου, είναι που η σκέψη γυρί­ζει με θέρμη στην ιδιαίτερη πατρίδα και αναζητά κανείς ιστορικές μνήμες για να ξα­ναζωντανέψει το παρελθόν της.

Έτσι, ξεφυλλίζοντας με αυτό το σκοπό παλαιότερα φύλλα της εφη­μερίδας "Θεσσαλίας", την προσοχή μου τράβηξε ένα άρ­θρο δημοσιευμένο στο φύλλο της 6ης Ιουνίου του 1903 με τίτλο: "Πεζοπορικόν: Σαρατζή - Τεκέ", του αρθρογράφου με το ψευδώνυμο "Ατρείδης". Στο δημοσίευμα αυτό γράφο­νται οι εντυπώσεις του αρθρο­γράφου από την επίσκεψη του μαζί με τον πρόεδρο και τον ταμία του εκδρομικού ομίλου Βόλου στο Σαρατζή (Περίβλε­πτο) και στον παρακείμενο αλβανικό τεκέ των Μπεκτασήδων. Στο παρόν άρθρο θα παραθέσω μόνο τις εντυπώ­σεις του από το Περίβλεπτο με κάποιο Βέβαια ελάχιστα δι­κό μου σχολιασμό σε ορισμένα σημεία.

"Βεβαίως όλα τα μέλη του εκδρομικού ομίλου θα έχουν την επιθυμία να γνωρίσουν την ιδιοκτησία του προέδρου τους το χωριό Σαρατζή. Επει­δή, όμως, χρειάζεται πεζοπο­ρία πολλών ωρών, λίγοι μέχρι τώρα κατόρθωσαν να φιλοξε­νηθούν σε αυτό. Ανάμεσα στους τελευταίους συγκατα­λέγομαι και εγώ, αφού μου έ­κανε τέτοια πρόταση ο πρόε­δρος του ομίλου μας και την αποδέχτηκα".

Εκείνο που πρέπει να σχολιάσουμε σε αυτή την ενότη­τα, είναι ότι ο πρόεδρος του ο­μίλου του θα πρέπει να είναι ο Καρτάλης, αφού αμέσως μετά την προσάρτηση της Θεσσα­λίας στη μητέρα Ελλάδα από τον τουρκικό ζυγό το 1881, το Περίβλεπτο έγινε τσιφλίκι, ι­διοκτησία της μεγάλης οικο­γένειας των Καρτάληδων.
"Το πρωί της προηγούμενης Τε­τάρτης αναχωρήσαμε από το Βόλο. Ξεκινήσαμε με δροσιά και βαδίζαμε με στρατιωτικό βήμα το δρόμο που οδηγούσε προς το Διμήνι.
Μετά από μια ώρα διαβήκαμε το χείμαρρο Ξηριά και εισήλθαμε στη λοφοσειρά του Σέσκλου, που το περάσαμε μετά παρέλευση δύο ωρών από την αναχώρηση μας από το Βόλο, δηλαδή στις 7.30 π.μ. περίπου.
Βαδίζαμε πια στο δρόμο που είναι γνω­στός ως "καλντερίμι του Σέσκλου", και μετά από μισή ώρα περάσαμε και τη λοφοσειρά και στη συνέχεια φάνηκε μπροστά στα μάτια μας η πε­διάδα του Περσουφλή (Αερι­νό) με τα τέσσερα χωριά της".

Εδώ θα πρέπει να θυμίσου­με στους γεροντότερους του χωριού ότι όταν ξεκινούσαν για το Βόλο 6εν ακολουθού­σαν το σημερινό αυτοκινητό­δρομο, αλλά με τα υποζύγια τους, όταν έφθαναν στο Αερι­νό "έκοβαν" δρόμο και δια μέ­σου Σέσκλου έφθαναν στο Βό­λο. Τέλος, όσον αφορά την πε­διάδα του Περσουφλή με τα τέσσερα χωριά της, εννοεί τα σημερινά χωριά Αέρινο, Άγιο Δημήτριο, Περίβλεπτο και Κόκκινα.

"Δροοερό αεράκι που αρω­ματίζονταν από τα κίτρινα άν­θη ακανθώδη θάμνου εμπόδι­ζε τις ακτίνες του ήλιου να είναι ενοχλητικές. Κατεβήκαμε και τον τελευταίο λόφο και βα­δίζαμε στην πεδιάδα παρα­πλεύρως της σιδηροδρομικής γραμμής. Φθάσαμε στο Περ­σουφλή στις 9.15 π.μ., δηλαδή περπατήσαμε τέσσερις ώρες από την αναχώρηση μας από το Βόλο χωρίς να κάνουμε κα­μία στάση.

Το Περσουφλή είναι ένα πολύ μικρό χωριό που απαρτί­ζεται από 20 περίπου οικογέ­νειες που ασχολούνται κυρίως με τα καπνά, στη συνέχεια ξε­κουραστήκαμε εκεί για μισή ώρα και μετά αναχωρήσαμε για το Σαρατζή, βαδίζοντας α­νάμεσα σε σιτόσπαρτους α­γρούς. Μετά από λίγο φθάσα­με στο χωριό Ουσλάρ (Άγιο Δημήτριο), ενώ μακριά και δε­ξιά φάνηκε το χωριό Μουσαφακλή (Κόκκινα). Στη συνέ­χεια και μετά από χρονικό διά­στημα μιάμισης ώρας από την αναχώρηση μας από το Περ­σουφλή φθάσαμε στον προο­ρισμό μας στο χωριό Σαρατζή.


Όταν περάσαμε τα σύνορα του χωρίου καταληφθήκαμε από το αίσθημα της ιδιοκτη­σίας που καταλαμβάνει κάθε άνθρωπο, όταν συναισθάνεται ότι ο ίδιος είναι κύριος εκτε­ταμένων εκτάσεων γης, αγρών ολοκλήρου χωριού και πολυά­ριθμων πηγών. Στη συνέχεια ανεβήκαμε στο κονάκι του προέδρου μας και ξεκουραζό­μασταν βλέποντας το χωριό και την πλούσια περιφέρεια του".

Το "κονάκι" του προέδρου τους δηλαδή του Καρτάλη, σώζεται μέχρι σήμερα.
Είναι ιδιοκτησίας των κλη­ρονόμων Ν. Μακρά και από το στόμα των γερόντων του χω­ριού έχω ακούσει, ότι εκεί επί Τουρκοκρατίας διέμενε ο Τούρκος αγάς του χωριού, ενώ μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα, ο νέ­ος ιδιοκτήτης του χωριού το χρησιμοποίησε ως κατοικία για όσες φορές πήγαινε στο χωριό και ιδιαίτερα το καλο­καίρι.
"Το χωριό αποτελείται από 30 οικίες που χτίσθηκαν από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη τελευ­ταία με την τήρηση των υγιει­νών όρων στους πρόποδες του υπερκείμενου λόφου. Έχει α­ποθήκες καπνών και σιτηρών πολύ μεγάλες και ονομαστή εκκλησία".

Με την ευκαιρία της σημε­ρινής πανήγυρης του πολιού­χου του χωριού, Αγίου Αθανα­σίου, θεωρώ εύκολο να αναφέ­ρω δύο λόγια για την ιστορία της εκκλησίας του χωριού. Κτίσθηκε το 1860, όπως ανα­γράφεται στο υπέρυθρο της κύριας εισόδου του ναού, δη­λαδή τότε που η Θεσσαλία ή­ταν ακόμη στα χέρια των Τούρκων. Είναι ρυθμού τρίκλιτης Βασιλικής με σαμαρωτή στέγη και είναι μία από τις λί­γες εκκλησίες της Μητρόπο­λης μας ή ακόμα αν δεν κάνω λάθος η μοναδική που έχει υ­περυψωμένο το γυναικωνίτη από τον κυρίως ναό. Κεντρική θέση στην εικονογραφία του ναού έχει η θαυμαστή εικόνα του πανηγυρίζοντας Αγίου Αθανασίου.
"Τα χωράφια του χωριού ε­κτείνονται σε απόσταση μιας ώρας και περιορίζονται από σειρά βραχωδών και ξηρών λόφων, αττό τους οποίους αυ­τός που είναι πάνω ακριβώς από το χωριό έχει ύψος 600 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας καν 350 μέτρων από του επιπέδου του χωριού. Στους αγρούς υπάρχουν λίγα δένδρα γιατί οι Τούρκοι το 1897 κατέστρεψαν μεγάλο α­ριθμό από αυτά".
Είναι γεγονός, ότι οι Τούρ­κοι στον άτυχο για την πατρίδα μας ελληνοτουρκικό πόλε­μο προξένησαν μεγάλες καταστροφές από όπου περνούσαν.
Ιδιαίτερα η περιοχή του Βελεστίνου έγινε πεδίο πολλών μαχών. Γνωστές στην ιστορία είναι οι μάχες του Βελεστίνου, όπου η αήττητη ταξιαρχία του Σμολένσκυ στο δεκαήμερο 14-24 Απριλίου 1897 ανέστει­λε την προέλαση των Τούρκων στο Βόλο. Στον πόλεμο αυτό και η περιοχή του ΠερίΒλεπτου δοκιμάστηκε από τη σκληρή και ανηλεή θηριωδία των Τούρκων.
«Η τοποθεσία του χωριού, τα άφθονα νερά, τα λίγα δένδρα και οι σχετικά όμορφες οι­κίες του χωριού καθιστούν το μικρό αυτό χωριό αρκετά ευχάριστο και συμπαθητικό σε σύγκριση με τα άλλα χωριά της παρακείμενης πεδιάδας
Γευματίσαμε και αναπαυθήκαμε στο επιβλητικό κονάκι του προέδρου μας και ιδιοκτήτη του χωριού και το απόγευμα περιηγηθήκαμε στο διαφόρους αγρούς για να εξετάσει ο ιδιοκτήτης την κατάσταση των σιτηρών, η οποία σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές ήταν αρκετά ικανοποιητική.
Το ευχάριστο είναι ότι συναντήσαμε στο χωριό τον ελλόγιμο ιεροκήρυκα της Μητροπόλεώς μας π. Γερμανό Μαυρομάτη που το απόγευμα επρόκειτο να κηρύξει το λόγο του Θεού στην εκκλησία του χωριού. Ο π. Γερμανός κήρυξε από 08.00 -08.30 μ.μ. αρκετά κατανοητά από τους κάτοικους του χωριού. Μετά το τέλος της ομιλίας συνδειπνήσαμε πλουσιοπάροχα στο κονάκι του ιδιοκτήτη μαζί με τον ιεροκήρυκα π. Γερμανό και τον ιερέα του χωριού".
Στη συνέχεια του δημοσιεύματος ο αρθρογράφος μας περιγράφει τις εντυπώσεις του από την επίσκεψή τους στον παρακείμενο Τεκέ των Μπεκτασήδων που βρίσκεται σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από το Περίβλεπτο κοντά στα όρια των νομών Μαγνησίας και Λαρίσης προς το μέρος της επαρχίας των Φαρσάλων.

Τελειώνοντας ο αρθρογράφος με το ψευδώνυμο "Ατρείδης" μας γράφει για το τέλος της επίσκεψή τους στο Περίβλεπτο και της επιστροφής τους στο Βόλο:

"Γυρίσαμε από τον τεκέ των Μπεκτασήδων στο Σαρατζή στις 11.30 π.μ., γευματίσαμε και στη 1 μ.μ. αναχωρήσαμε για το Περσουφλή όπου φθάσαμε στις 2.30 μ.μ. και στη συνέχεια σιδηροδρομικώς φθάσαμε στο Βόλο κατενθουσιασμένοι για την ποικιλία της εκδρομής και για την ευχάριστη και απολαυστική διαμονή μας στο Σαρατζή".